Nghĩa vụ cấp dưỡng của con cái đối với cha mẹ là một vấn đề quan trọng trong pháp luật Việt Nam, thể hiện trách nhiệm của con cái khi cha mẹ không còn khả năng tự lo cho bản thân. Bài viết này sẽ làm rõ khái niệm cấp dưỡng, trường hợp con cái có nghĩa vụ cấp dưỡng, mức và phương thức cấp dưỡng, cùng với các chế tài xử lý khi con cái trốn tránh nghĩa vụ này.
Con cái có nghĩa vụ cấp dưỡng cha mẹ khi nào?Con cái có nghĩa vụ cấp dưỡng cha mẹ khi nào? (Hình từ Internet)
Xử phạt hành chính hành vi đánh người
Mục Lục
Khái niệm cấp dưỡng
Theo khoản 24 Điều 3 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, cấp dưỡng là việc một người có nghĩa vụ đóng góp tiền hoặc tài sản khác để đáp ứng nhu cầu thiết yếu của người không sống chung mà có quan hệ hôn nhân, huyết thống hoặc nuôi dưỡng. Điều này áp dụng khi người được cấp dưỡng là người chưa thành niên, người đã thành niên không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình, hoặc người gặp khó khăn, túng thiếu theo quy định của pháp luật.
Khi nào con cái có nghĩa vụ cấp dưỡng cha mẹ?
Điều 111 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 quy định rõ: con đã thành niên không sống chung với cha mẹ có nghĩa vụ cấp dưỡng khi cha mẹ không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình. Điều này nhấn mạnh trách nhiệm của con cái trong việc chăm sóc cha mẹ khi họ không còn khả năng tự lo.
Mức và phương thức cấp dưỡng
Mức cấp dưỡng
Luật quy định mức cấp dưỡng do hai bên (người có nghĩa vụ cấp dưỡng và người được cấp dưỡng hoặc người giám hộ) thỏa thuận, căn cứ vào thu nhập, khả năng thực tế của người có nghĩa vụ và nhu cầu thiết yếu của người được cấp dưỡng. Nếu không thỏa thuận được, Tòa án sẽ giải quyết. Mức cấp dưỡng có thể thay đổi khi có lý do chính đáng, việc thay đổi cũng do hai bên thỏa thuận hoặc do Tòa án quyết định.
Phương thức cấp dưỡng
Việc cấp dưỡng có thể thực hiện định kỳ (hàng tháng, hàng quý, nửa năm, hàng năm) hoặc một lần. Các bên có thể thỏa thuận thay đổi phương thức cấp dưỡng hoặc tạm ngừng cấp dưỡng nếu người có nghĩa vụ cấp dưỡng gặp khó khăn về kinh tế. Nếu không đạt được thỏa thuận, Tòa án sẽ là nơi giải quyết.
Chấm dứt nghĩa vụ cấp dưỡng
Nghĩa vụ cấp dưỡng chấm dứt trong các trường hợp: người cấp dưỡng đã trực tiếp nuôi dưỡng người được cấp dưỡng; người cấp dưỡng hoặc người được cấp dưỡng chết; hoặc các trường hợp khác theo quy định của pháp luật.
Quyền nuôi con trên 7 tuổi khi ly hôn
Xử lý hành vi từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng
Xử phạt hành chính
Người từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng cha mẹ sẽ bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng theo Nghị định 144/2021/NĐ-CP. Ngoài ra, người vi phạm còn bị buộc thực hiện nghĩa vụ đóng góp, nuôi dưỡng theo quy định.
Xử lý hình sự
Điều 186 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định: người có nghĩa vụ và khả năng cấp dưỡng mà từ chối hoặc trốn tránh, khiến cha mẹ lâm vào tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe, hoặc đã bị xử phạt hành chính mà còn vi phạm (trừ trường hợp quy định tại Điều 380 về Tội không chấp hành án), sẽ bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
Kết luận
Nghĩa vụ cấp dưỡng của con cái đối với cha mẹ là một quy định quan trọng, đảm bảo quyền lợi cơ bản của cha mẹ khi họ không còn khả năng tự chăm sóc bản thân. Việc tuân thủ quy định này không chỉ là trách nhiệm pháp lý mà còn là đạo lý, thể hiện lòng hiếu thảo của con cái. Pháp luật cũng có những chế tài nghiêm khắc để xử lý những trường hợp cố tình trốn tránh nghĩa vụ này.
