Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2022 đã có những thay đổi đáng kể về điều Khoản Loại Trừ Trách Nhiệm Bảo Hiểm. Bài viết này phân tích các quy định pháp luật, thực tiễn áp dụng và đề xuất kiến nghị để nâng cao hiệu quả thực thi, đảm bảo quyền lợi cho người mua bảo hiểm tại Việt Nam.
Mục Lục
Mở đầu
Bảo hiểm là hoạt động chuyển giao rủi ro từ người được bảo hiểm sang doanh nghiệp bảo hiểm. Điều khoản loại trừ trách nhiệm bảo hiểm là một phần quan trọng trong hợp đồng, xác định những trường hợp doanh nghiệp bảo hiểm không có nghĩa vụ bồi thường. Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2022 đã có những điều chỉnh đáng kể về vấn đề này, đặt ra yêu cầu mới cho cả doanh nghiệp bảo hiểm và người mua bảo hiểm. Bài viết này sẽ đi sâu phân tích quy định pháp luật, thực tiễn áp dụng và đề xuất kiến nghị để nâng cao hiệu quả thực thi quy định về điều khoản loại trừ trách nhiệm bảo hiểm.
Niên Hạn Sử Dụng Xe Tải Bao Nhiêu Năm? Làm Gì Khi Xe Hết Hạn
Nội dung chính
Khái niệm và quy định pháp luật
Khoản 2 Điều 4 Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2022 định nghĩa kinh doanh bảo hiểm là hoạt động chấp nhận rủi ro của người được bảo hiểm, đổi lại việc đóng phí bảo hiểm để được bồi thường khi xảy ra sự kiện bảo hiểm theo hợp đồng. Điều 18 quy định hợp đồng bảo hiểm phải lập thành văn bản, thường theo mẫu và có điều khoản loại trừ trách nhiệm.
Điều 19 Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2022 quy định cụ thể về điều khoản loại trừ trách nhiệm bảo hiểm. Doanh nghiệp bảo hiểm phải nêu rõ, giải thích đầy đủ và có bằng chứng xác nhận người mua bảo hiểm đã hiểu rõ nội dung này. Tuy nhiên, trong trường hợp bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan dẫn đến việc chậm thông báo sự kiện bảo hiểm, điều khoản loại trừ này không được áp dụng.
Thực trạng và bất cập
Hợp đồng bảo hiểm thường là hợp đồng mẫu, người mua bảo hiểm ít có cơ hội đàm phán. Doanh nghiệp bảo hiểm có thể lợi dụng điều này để mở rộng phạm vi loại trừ, gây bất lợi cho người mua bảo hiểm. Mặc dù Luật đã có những quy định bảo vệ người mua bảo hiểm, nhưng thực tế áp dụng vẫn còn nhiều hạn chế.
Giỏi việc nước đảm việc nhà là gì
Một ví dụ điển hình là tranh chấp giữa Công ty bảo hiểm M và chủ tàu cá D. Công ty M từ chối bồi thường vì cho rằng anh D đã vi phạm điều kiện bảo hiểm khi “ra sào” tại vùng lộng, trong khi giấy phép chỉ cho phép hoạt động ở vùng khơi. Tuy nhiên, việc “ra sào” có thể được xem là công tác chuẩn bị, chưa phải là hoạt động khai thác. Vụ việc này cho thấy sự mập mờ trong việc giải thích điều khoản loại trừ, gây khó khăn cho người mua bảo hiểm.
Kiến nghị và giải pháp
Để nâng cao hiệu quả thực thi quy định về điều khoản loại trừ trách nhiệm bảo hiểm, cần có những điều chỉnh và bổ sung như sau:
- Giới hạn phạm vi loại trừ: Cần quy định rõ ràng giới hạn cho các trường hợp loại trừ trách nhiệm, ví dụ chỉ áp dụng khi cần đảm bảo khả năng thanh toán của doanh nghiệp bảo hiểm. Doanh nghiệp bảo hiểm phải giải thích rõ và có văn bản lưu ý cho người mua bảo hiểm về các điều khoản này. Việc đăng ký mẫu hợp đồng với Bộ Tài chính cũng giúp kiểm soát tính hợp pháp và cân bằng lợi ích giữa các bên.
- Minh bạch điều kiện bảo hiểm: Điều khoản về điều kiện được bảo hiểm cần được trình bày rõ ràng, tách biệt với điều khoản loại trừ trách nhiệm.
- Điều chỉnh phí bảo hiểm hợp lý: Việc tăng phí bảo hiểm khi thay đổi mức độ rủi ro cần phân biệt rõ nguyên nhân khách quan và chủ quan. Nếu do bên mua bảo hiểm gây ra, doanh nghiệp bảo hiểm có quyền tăng phí hoặc chấm dứt hợp đồng.
Tha tù trước thời hạn có điều kiện
Kết luận
Điều khoản loại trừ trách nhiệm bảo hiểm là vấn đề quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người mua bảo hiểm. Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2022 đã có những bước tiến đáng kể, nhưng vẫn cần hoàn thiện hơn nữa để đảm bảo tính minh bạch, công bằng và bảo vệ quyền lợi cho người tiêu dùng. Việc tăng cường hướng dẫn, giám sát và xử lý vi phạm sẽ góp phần nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật, tạo niềm tin cho người dân khi tham gia bảo hiểm.
