Cầm giữ tài sản là một biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ được quy định trong Bộ luật Dân sự năm 2015. Vậy cầm giữ tài sản là gì? Quy định của pháp luật về cầm giữ tài sản như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ làm rõ những vấn đề này.
Tội tổ chức sử dụng ma tuý cũng là một vấn đề pháp lý quan trọng mà bạn đọc có thể tìm hiểu thêm.
1. Khái Quát về Cầm Giữ Tài Sản
Cầm giữ tài sản được hiểu là việc bên có quyền (bên cầm giữ) đang nắm giữ tài sản – đối tượng của hợp đồng song vụ – khi bên có nghĩa vụ không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ. Cầm giữ tài sản chỉ được xác lập trong các hợp đồng song vụ, tức là hợp đồng mà các bên đều có quyền và nghĩa vụ đối với nhau. Khi bên có nghĩa vụ vi phạm hợp đồng, bên có quyền được chiếm giữ tài sản của bên vi phạm để buộc bên này thực hiện nghĩa vụ. Người cầm giữ có quyền chiếm giữ tài sản nhưng không được làm mất mát, hư hỏng hoặc sử dụng nếu không được sự đồng ý của chủ sở hữu tài sản. Trong thời gian bị cầm giữ, chủ sở hữu không được yêu cầu bồi thường thiệt hại do không khai thác được tài sản. Khi thanh toán nghĩa vụ, chủ sở hữu phải thanh toán chi phí bảo quản tài sản cho bên cầm giữ.
Để xác định “cầm giữ tài sản” là biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ, cần có các yếu tố sau: (i) Việc cầm giữ xuất phát từ hợp đồng song vụ, trong đó bên cầm giữ đã thực hiện nghĩa vụ của mình; (ii) Đối tượng của hợp đồng song vụ phải là tài sản; (iii) Bên cầm giữ chiếm giữ tài sản hợp pháp; (iv) Bên có nghĩa vụ vi phạm hợp đồng. Cầm giữ tài sản phát sinh ngay khi có sự vi phạm nghĩa vụ mà không cần thỏa thuận trước.
2. Quy Định Pháp Luật về Cầm Giữ Tài Sản
a. Xác Lập Cầm Giữ Tài Sản:
Theo Điều 347 Bộ luật Dân sự năm 2015, quyền cầm giữ được xác lập từ thời điểm đến hạn thực hiện nghĩa vụ mà bên có nghĩa vụ vi phạm. Thời điểm này là căn cứ để bên có quyền được cầm giữ tài sản và có hiệu lực đối kháng với người thứ ba. Pháp luật không yêu cầu vật bảo đảm phải thuộc sở hữu của bên có nghĩa vụ, nhưng bên cầm giữ phải là người nắm giữ hợp pháp tài sản.
b. Quyền của Bên Cầm Giữ:
- Yêu cầu bên có nghĩa vụ thực hiện đầy đủ nghĩa vụ.
- Yêu cầu bên có nghĩa vụ thanh toán chi phí bảo quản tài sản.
- Được khai thác tài sản cầm giữ để thu hoa lợi, lợi tức nếu được bên có nghĩa vụ đồng ý. Giá trị thu được sẽ bù trừ vào nghĩa vụ của bên có nghĩa vụ.
Điều 62 bộ luật tố tụng hình sự là một quy định pháp lý khác mà bạn đọc có thể tham khảo.
c. Nghĩa Vụ của Bên Cầm Giữ:
- Bảo quản tài sản, không được làm hư hỏng, mất mát, giảm sút giá trị.
- Không khai thác, sử dụng, hưởng lợi từ tài sản cầm giữ nếu không được sự đồng ý của bên có nghĩa vụ.
- Trả lại tài sản khi bên có nghĩa vụ thực hiện xong nghĩa vụ.
- Bồi thường thiệt hại nếu làm hư hỏng, mất mát tài sản cầm giữ.
d. Chấm Dứt Cầm Giữ:
Cầm giữ chấm dứt khi:
- Bên có nghĩa vụ thực hiện xong nghĩa vụ.
- Bên cầm giữ không còn kiểm soát tài sản.
- Các bên thỏa thuận thay đổi biện pháp bảo đảm.
- Tài sản cầm giữ không còn tồn tại.
3. Hạn Chế và Kiến Nghị Hoàn Thiện Quy Định về Cầm Giữ Tài Sản
Pháp luật hiện hành về cầm giữ tài sản còn tồn tại một số hạn chế cần được hoàn thiện, bao gồm:
- Đối tượng của cầm giữ: Cần mở rộng đối tượng áp dụng, không chỉ là “tài sản là đối tượng của hợp đồng song vụ” mà còn bao gồm “tài sản là đối tượng của nghĩa vụ trong hợp đồng song vụ”. Ví dụ, trong hợp đồng gia công, bên nhận gia công có thể cầm giữ sản phẩm nếu bên đặt gia công không thanh toán tiền công.
- Mục đích của cầm giữ: Cần bổ sung cơ chế xử lý tài sản cầm giữ, thời hạn cầm giữ để làm rõ mục đích và tăng tính khả thi của biện pháp này.
Giỏi việc nước đảm việc nhà là gì cũng là một chủ đề thú vị mà bạn đọc có thể quan tâm.
- Thời điểm xác lập cầm giữ: Cần xem xét loại trừ trường hợp bên có nghĩa vụ không thực hiện nghĩa vụ do sự kiện bất khả kháng.
- Phạm vi của cầm giữ: Cần mở rộng phạm vi áp dụng cho cả quan hệ song vụ, không chỉ giới hạn trong hợp đồng song vụ. Ví dụ, người nhặt được gia cầm thất lạc có thể cầm giữ gia cầm nếu chủ sở hữu không thanh toán chi phí nuôi giữ.
- Biện pháp xử lý tài sản cầm giữ: Cần bổ sung quy định về xử lý tài sản cầm giữ khi bên có nghĩa vụ không thực hiện nghĩa vụ, đảm bảo quyền lợi cho bên cầm giữ.
Muốn đi xa thì đi cùng nhau là một câu nói hay và ý nghĩa, thể hiện tinh thần đoàn kết và hợp tác.
4. Kết Luận
Cầm giữ tài sản là một biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ quan trọng trong pháp luật dân sự. Tuy nhiên, để biện pháp này thực sự hiệu quả, cần hoàn thiện các quy định hiện hành, khắc phục những hạn chế đã nêu, đảm bảo quyền lợi cho các bên tham gia giao dịch dân sự.
Phục hồi biển số xe máy là một thủ tục hành chính mà người dân cần nắm rõ.
